Japonia
„OTWARTOŚĆ NA ZROZUMIENIE INNYCH KULTUR JEST KLUCZEM
DO ROZUMIENIA NAS SAMYCH”
ELEMENTY JAPOŃSKIEJ KULTURY
W Polsce wykorzystuje się wiele elementów japońskiej kultury, które stają się coraz bardziej popularne i uwielbiane przez Polaków. W Europie rozpowszechniły się one w latach 60. w Europie. Jednym z podziwianych i lubianych jest sake.
SAKE – Japonia
W wielu krajach alkohol traktowany jest jako pewna część danej kultury. W Kraju Kwitnącej Wiśni tradycyjnym alkoholem jest sake. Wiele wieków temu Japończycy wykorzystali sprzyjające warunki atmosferyczne, a także charakterystyczny dla ich kraju ryż oraz czystą wodę. Wymieszali je z mikroelementami Koji i w ten sposób stworzyli Nihon – shu, czyli potocznie nazywane japońskie sake. Sake rozpowszechniło się dość szybko oraz jednoczyło Japończyków podczas różnych uroczystości np. religijnych, rolniczych rytuałów, praktycznie od ślubów po pogrzeby. Sake jest jednak dla Japończyków czymś więcej niż tylko rozrywką podczas spotkań ze znajomymi. To przede wszystkim istotny społeczny cel wykorzystywany w ważnych momentach życia. Sake robi się z wysokiej klasy produktów i serwuje się również na gorąco. W Japonii dobrą sake i tradycyjne jedzenie można spożyć w tak zwanej Izakaya, czyli gospodzie. Sake rozpowszechniła się nie tylko w Japonii. Znana jest na całym świecie. Ryżowy smak japońskiej wódki można spróbować nie tylko w specjalnych Izakaya, ale również w prawie każdym polskim barze lub restauracji.
ORIGAMI – Japonia
Co to dokładnie jest?
Papier wykorzystywany do origami pojawił się początkowo w Chinach. Później zaczęto go sprowadzać do Japonii, gdzie już stopniowo zaczęła się rozwijać sztuka składania przestrzennych figur. W okresie Yamato służyło to do ceremonii religijnych, natomiast w późniejszym okresie Heian papier wykorzystywano do owijania prezentów. W XX wieku ustalono podstawowe reguły origami. Z kwadratowej kartki papieru można stworzyć zwierzęta, kwiaty, a także wiele innych pięknych figur. Jedną z bardziej znanych jest żuraw.
Origami stało się bardzo faworyzowaną i używaną sztuką składania papieru w naszym kraju. Przykładem udzielenia się origami w Polsce jest Polskie Centrum Origami w Poznaniu. Założycielem jest pani Dorota Dziamska. Dużo więcej o origami możemy przeczytać w specjalnie przeznaczonych do tego biuletynach wydawanych przez ambasadę japońską, bądź też przez Polskie Towarzystwo Origami „Papierowe Fantazje”, którego siedziba znajduje się w Kostomłotach koło Kielc. Z papierowymi figurkami bliżej zapoznają nas także pracownicy krakowskiego Centrum i Techniki Manggha.
CEREMONIA PARZENIA HERBATY I IKEBANA – Japonia
W 2003 roku Polskę odwiedził Shintaro Matsuno, który podczas Dni Kultury Japońskiej w Warszawie zapewnił wiele atrakcji, między innymi uczył układać ikebanę. Pan Matsuno jest mistrzem w sztuce układania kwiatów, czyli Ikebany. Należy także do grupy Mokuno – Kai, która zajmuje się sztuką parzenia herbaty, a także wspomnianą Ikebaną. Chociaż organizowane są pokazy ikebany, co daje większą możliwość zapoznania się ze sztuką, to jednak trudno jest Polakom dotrzeć do jej wnętrza. Być może trzeba być Japończykiem, by zrozumieć to w pełni. Dla pana Matsuno „kwiat czy gałązka to przede wszystkim element przestrzeni, który odpowiednio użyty komponuje całą przestrzeń pokoju czy hali. Łączenie różnych elementów daje w efekcie takie zagospodarowanie przestrzeni, że pojawia się ład, harmonia, fantastyczne doznania estetyczne, a to ma przynieść w efekcie końcowym wypoczynek i duchowe odnowienie człowieka”.
Warto dodać, że wnętrze ozdobione przez odpowiednią kompozycję kwiatów służy także estetycznemu piciu herbaty. Japończycy przykuwają uwagę do naczyn i pomieszczenia, w którym pije się tę „nadzwyczajną” herbatę. Nadzwyczajną, ponieważ jest to dla nich pewien „rytuał”.
Podczas Dni Kultury Japońskiej organizowanych w różnych miastach Polski, można przypatrzeć się pokazom zarówno sztuki herbacianej jak i ikebany. Bez wątpienia warto oderwać się od rutyny i przyjść na pokaz. Na co dzień nie mamy możliwości spotkania takich mistrzów i uczenia się od nich nie tylko sztuki technicznej, ale przede wszystkim duchowej. O zainteresowaniu sztuką parzenia herbaty w Polsce świadczą powstałe Stowarzyszenia Drogi Herbaty Urasenke. W związku z tym nawiedził nas Sen Genshitsu, ambasador dobrej woli przy ONZ, a także Wielki Mistrz Drogi Herbaty Rodu Urasenke.
KALIGRAFIA – Japonia
Po japońsku zwana jest shodo. Dzieli się na kanji i kanę. Aby stworzyć „ślaczki” potrzebujemy pędzelka, tuszu, kałamarza i specjalnego, trudno dostępnego papieru ryżowego. W sztuce kaligrafii mogą występować pojedyncze słowa takie jak: miłość, szczęście, spokój, harmonia itd.
Shodo ma swoją głęboką treść i znaczenie. Osoba, która zna się na kaligrafii może nawet odczytać nastrój, w jakim był autor podczas tworzenia tej sztuki. Japończycy przy pisaniu kaligrafii zawsze są w pełni skupieni i skoncentrowani. Gdy patrzymy na to dzieło w Polsce, to chociaż nie rozumiemy treści z chęcią podziwiamy estetykę zapisu. Znaki wykorzystywane są często na ubraniach w młodzieżowych sklepach, obrazach i ozdobach w pokoju niejednego mieszkania. Mistrz Tetsuno Terasaki także podczas Dni Kultury Japońskiej w Warszawie w 2003 roku prowadził zajęcia z kaligrafii od samych podstaw. Ludzie chętnie korzystali z takich lekcji i nie żałowali poświęconego czasu dla piękna shodo. Szkoda tylko, że takie okazje zdarzają się sporadycznie, a normalne lekcje kaligrafii są w Polsce bardzo drogie.
SUSHI I JAPOŃSKA KUCHNIA W POLSCE – Japonia
„Oishii” oznaczy tyle samo co smaczne, pyszne. Tak możemy określić zdrowe rybne danie, z którego zrobione jest sushi. W listopadzie 2005 roku Ministerstwo Rolnictwa, Leśnictwa i Rybołówstwa (Ministry of Agriculture, Forestry and Fisheries, MAFF) inkorporowało słowo oishi jako promocje japońskich produktów rybnych. Jakość japońskiej żywności przykuwa uwagę nie tylko Polaków, ale ludzi z całego świata „Czy oishi stanie się słowem międzynarodowym?” Z pewnością, kto raz spróbuje japońskiej kuchni i sushi pozna znaczenie słowa oishi. Oprócz smaku jest to przede wszystkim wysoka jakość produktów.
W kuchni japońskiej wkłada się mnóstwo pracy w przygotowaniu, często surowych potraw. Japończycy mają wręcz „obsesję” na punkcie świeżości. Osobiście widzieliśmy z Piotrem jak podczas krojenia ryb mężczyzna zachowywał się jak samuraj ze swoim drogim mieczem. Łatwo można zauważyć jak wielką koncentrację poświęcają Japończycy przy tworzeniu tych niebanalnych potraw. Kluczem do wszystkiego u Japończyków jest szacunek. Dania w dalekim, wschodnim kraju podaje się w niezwykle wykwintny sposób, wycina się nawet gastronomiczne origami z jedzenia i powstają piękne wzorki.
W Polsce, kuchnia japońska, zwłaszcza ostatnimi czasy, rozpowszechniła się w dość szybkim tempie. Niemal w każdym większym mieście można odwiedzić japońską restaurację, gdzie podawane jest sushi oraz inne potrawy z tradycyjnej kuchni japońskiej. Ze względu na jakość i import żywności, ceny sprowadzanych produktów są niestety drogie.
W restauracjach, bądź sushi barach można delektować się smacznym, wyróżniającym się od europejskiego klejącym ryżem japońskim, zupą z pasty sojowej zwaną miso, podawanymi
z ryżem zdrowymi i chrupkimi wodorostami nori, twarożkiem sojowym tofu, cienkimi paskami surowej ryby saskimi i wieloma innymi wyśmienitymi potrawami. Rzecz jasna, nic nie zastąpi wizyty w oryginalnej japońskiej restauracji w Kraju Kwitnącej Wiśni z prawdziwymi japońskimi kucharzami.
Zacznijmy od wyjaśnienia znaczenia samego słowa manga. Tak więc oznacza to „niepohamowane obrazy lub humorystyczne obrazki”. Twórcą samego słowa jest mistrz Katsushika Hokusai. Manga to nic innego jak dynamicznie pokazane postaci i demony. Pierwsza osoba, która tworzyła mange, tak zwany mangaka, zainspirowany był animowanymi filmami Disneya oraz Fleischera. Współcześnie manga jest dla każdego, dla chłopca, dla dziewczyny, studenta, biznesmena, gospodyni i robotnika, bez względu na klasę społeczną.
Manga cieszy się popularnością nie tylko w Japonii. Zainteresowanie tą sztuką widoczne jest także w pozostałych krajach, między innymi w Polsce, czego doskonałym przykładem jest powstała manga opisująca życie Józefa Poniatowskiego, Ryoko Ikedy „Aż do nieba. Tajemnicza historia Polski” – wydana w Polsce.
Mangi bardzo szybko się rozwijają, a miłośników ze względu na urzekającą grafikę przybywa coraz więcej. Jedną ze znanych kinowych i kultowych mang, którą można było obejrzeć na polskich ekranach jest „Dragon Ball”. Kolejną, uwielbianą zwłaszcza wśród najmłodszych mangaków to „Czarodziejka z Księżyca”.
W Polsce są specjalnie poświęcone wydawnictwa, które sprawują pieczę nad wydawaniem mang: JPF, Egmont, Waneko oraz inne mniejsze.
Wiecej interesujących zdjęć na naszej stronie facebook.